Kopalnia Biała Góra

Jest to wielkopowierzchniowa kopalnia zajmująca się eksploatacją piasków szklarskich o niezwykle wysokiej zawartości kwarcu i bardzo małym zanieczyszczeniu innymi minerałami. W tym rejonie znajduje się jedyne tak wielkie nagromadzenie tego surowca w Polsce.

(fot. Barbara Raszewsa)

Znajduje się ona w miejscowości Biała Góra  na południe od Tomaszowa Mazowieckiego, nad Pilicą. Większe wyrobisko, po prawej stronie drogi (jadąc od Tomaszowa) jest obecnie eksploatowane, a  w mniejszym, po przeciwnej stronie, piaski dopiero będą wydobywane.


Kopalnia  posiada kilka wyrobisk w okolicy i  eksploatuje największe złoża piasków kwarcowych w Europie, stanowiące około 80% krajowych zasobów piasków szklarskich i formierskich  oraz żwirków filtracyjnych. Od kilku lat kopalnia produkuje również kaolin.  Kopalnia produkuje również mieszanki kwarcowe o ściśle określonych parametrach, dostosowanych dla potrzeb klienta. Znajdują one zastosowanie w chemii budowlanej (http://www.piasek.com.pl/).

Mniejsze wyrobisko,  ma wymiary ok. 600 x 700 m. Jego  ściany mają wysokość do 15 m, a dno wyrobiska jest płaskie, bez zbiorników wodnych.  Na jego brzegach od strony drogi znajdują się hałdy, usypane głównie z nadkładu, czyli piasków i żwirów polodowcowych.  Całe wyrobisko można obejść
dookoła, po drodze jest kilka punktów widokowych, zlokalizowanych w lesie.

Mniejsze wyrobisko. (fot. Barbara Raszewsa)

Większe  wyrobisko  ma wymiary ok. 800 x 900 m i  w dalszym ciągu  jest  eksploatowane. Na jego środku znajduje się zbiornik wodny, o wodzie w kolorze niebieskim, czasem zielonym, zależnie od pogody.  To wyrobisko również można podziwiać z różnych punktów widokowych znajdujących się w okalającym je lesie. 

Większe wyrobisko. (fot. Barbara Raszewsa)

Piasek eksploatowany w tej kopalni jest pochodzenia górnokredowego i charakteryzuje się bardzo wysoką zawartością krzemionki (do  98%), czemu zawdzięcza swój biały kolor. Piaski są  sypkie  z niewielką domieszką minerałów ilastych, drobnoziarniste. Stanowią one fragment formacji białogórskiej.

Nagromadzenie piasków kwarcowych w niecce tomaszowskiej, jest jedynym takim złożem w Polsce. Zasoby tego złoża ocenia się na miliony metrów sześciennych. Z uwagi na jego unikalność i  przydatność  w różnych gałęziach przemysłu, warto go chronić, ponieważ będzie on znikał na skutek eksploatacji. 

Fragment większego wyrobiska. (fot. Barbara Raszewsa)

W odsłonięciach wyrobisk można obserwować osady reprezentujące środowiska lądowe fluwialne oraz środowiska przejściowe lądowomorskie delty, laguny oraz osady morskie litoralne. Z tego względu należałoby pomyśleć o zagospodarowaniu w postaci ścieżek dydaktycznych w opuszczonych lub nieczynnych wyrobiskach.

Większe wyrobisko o zachodzie słońca. Widok z sąsiadującego lasu. (fot. Barbara Raszewsa)

Oprócz wartości przyrodniczych, można tutaj również zobaczyć jak wygląda eksploatacja takiego surowca i  możliwości wykorzystania go w przemyśle formierskim oraz szlarskim. 

Bibliografia:

Raszewska B., 2012, Wybrane atrakcje geoturystyczne okolic Łodzi, praca dyplomowa, Łódź

http://www.piasek.com.pl/